Kryptoanaliza zajmuje się zarówno odtworzeniem tekstu jawnego (danych przed zaszyfrowaniem) gdy nie jest znany klucz kryptograficzny jak i odtworzeniem samego klucza. Działanie takie potocznie jest znane jako łamanie szyfrów, a osoba je wykonująca to kryptoanalityk. Łamiąc szyfr kryptoanalityk zazwyczaj zna algorytm kryptograficzny. Nawet jeżeli algorytm ten jest tajny to jego odtworzenie jest jedynie kwestią czasu. Teoretycznie wszystkie szyfry można złamać, jednak w praktyce zależy to głównie od czasu i mocy obliczeniowej użytej do złamania, więc zazwyczaj uznaje się szyfry za bezpieczne jeśli nie da się ich złamać w stosunkowo długim czasie (im dłuższy tym lepiej). A ponieważ moc obliczeniowa komputerów ciągle rośnie to w celu utrzymywania należytego poziomu bezpieczeństwa szyfrów tworzy się coraz doskonalsze (wymagające coraz dłuższego czasu na ich złamanie) algorytmy kryptograficzne.